Brand

Mijn kop knalt uit elkaar. Vanochtend hing er een vreemde lucht in de slaapkamer, alsof er brand was. Meteen kwam er onrust. Een mens wil geen brand. Brand kan alles aantasten wat je dierbaar is. Dus gingen we als snuffelende honden door het huis. Ruiken aan de wekker, ruiken aan het matras, ruiken aan de telefoon. Ik zette het raam wijd open, om me ervan te vergewissen dat de lucht van buiten kwam. Alleen een frisse wind kwam me tegemoet. Intussen werd de lucht binnen dikker. Het is de lamp, zei X ineens. Een schemerlampje naast het bed, zo'n warenhuisding, fijn goedkoop. Het is de lamp. Verder niks. X bleef er naar kijken.

Naderend onheil. Ooit leerde ik dat bij gevaar het primaire brein in actie komt en dat er dan maar drie opties zijn: vluchten, vechten of verlammen. De reactie van X had veel weg van het laatste. En dus bleef de lamp branden. Normaliter ben ik de paniekvogel, maar deze keer niet. Ik rook ook aan de lamp en werd acuut misselijk van de geur. En ik schakelde het licht uit, dat leek me een handige eerste daad. De boel veilig maken. Daarna raakte ik voorzichtig het lampenkapje aan, dat onmiddellijk op de grond viel. De diagnose was duidelijk. Het kapje had al los gezeten en was op de gloeiende lamp gezakt, waardoor de kunststof kern van het kapje kon verbranden. Probleem opgelost en stank niet te harden.

En nu knalt mijn kop uit elkaar. Maar het is donderdagavond en dan schrijf ik mijn blog, dat over kindermishandeling moet gaan. En niet over brand. Of over dat ik misselijk was en ongerust over wat had kunnen gebeuren als ik onachtzaam was geweest en de lamp had laten branden en het huis had verlaten. Alleen maar omdat de dag begon met een flard van onveiligheid en dat ik er fysiek van ging wankelen. En me niet goed kon concentreren. Want dat heeft allemaal niks met kindermishandeling te maken. Toch?

Laag op de lijst

De gemeenteraadsverkiezingen zijn achter de rug. De PvdA likt haar wonden, D66 viert feest. Waar de een treurt is de ander in gedachten al coalities aan het smeden. Eindelijk ruim baan voor de eigen oplossingen. Want dat is waar het bij politiek om draait. Het attaqueren van problemen op de korte en lange termijn vanuit een visie op die toekomst en de samenleving.

Ongeacht de partij die de zege mag vieren: in de overwinningsroes is er de verwachting dat het nu echt beter zal gaan, of zoals politici graag zeggen: "Wij gaan het verschil maken". Maar na de onstuimige nacht dient de werkelijkheid van alledag zich weer aan, is de werkloosheid nog steeds hoog, de jeugdwet nog altijd op weg naar de gemeente, de woningnood even groot, de armoede nog altijd armoede. Over dat laatste gaat het nu. Over armoede en kinderen.

Op 17 maart 2014 verscheen het nieuwste Databoek Kinderen in Tel. In dit boek staan gegevens over de leefsituatie van kinderen in Nederland, met overzichten per gemeente en een ranglijst van alle wijken. Een waardevolle bron voor beleidsmakers. Uit dat rapport blijkt dat de armoede onder kinderen is toegenomen. En dat is zorgelijk. Want, zo luidt het persbericht:  (...) Armoede heeft grote gevolgen in het leven van een kind. De risico’s worden nog te vaak onderschat door beleidsmakers en politici. Armoede gaat vaak gepaard met meer achterstandsleerlingen, achterstandswijken en meldingen van kindermishandeling.'

Zo'n rijtje van miserabele gevolgen is voor mij al bijna een recept voor miserabele volwassenheid. Hoe hoger op de lijst, hoe slechter de omstandigheden voor kinderen, bij Kinderen in Tel. De oproep aan politici en beleidsmakers is er dan ook niet voor niets. De komende weken worden in alle gemeenten nieuwe coalities gesmeed, waarin verkiezingsbeloften tot uiting moeten komen. Voor kinderen zou er een afzonderlijke ambitie moeten zijn. Laag op de lijst, dus. Het zou goed zijn als in alle collegeprogramma's aan die ambitie ook invulling werd gegeven. Ik ben benieuwd.

Tips

Ik schaam me niet. Dit blog is een stevige lofzang op -of noem het een unverfroren reclamepraatje voor- het Tijdschrift Kindermishandeling (TKM). Dat komt ervan als je je voorraad ideeën moet raadplegen omdat de geniale inval zich verstopt houdt.

Sinds ik blog verzamel ik ideeën, voor die momenten dat het niet wil lukken. Vandaag duik ik in die nog beperkte schatkamer. Mwah. Valt tegen. Praten met kinderen over mishandeling, heb ik ergens genoteerd. Ik weet niet meer naar aanleiding waarvan. Een google-actie dan maar. Mijn reddende engel is TKM. Een digitaal magazine, prachtig vormgegeven, met indringende heldere verhalen, tips, artikelen. En voor iedereen nog gratis toegankelijk ook.

Mijn zoekterm 'Praten met kinderen' leidt me door naar een special over onderwijs. Ik snuffel wat rond en kom bij een pagina met tips voor 'een goed gesprek met je leerling.' Acht tips, zo simpel als wat. Het zijn tips voor leerkrachten die vermoeden dat een kind thuis in de knel zit.

Elke tip is voorzien van toelichting, een heldere inkijk in de denk- en leefwereld van kinderen. Toch raak ik gealarmeerd bij de toelichting "Raak het kind niet onnodig of onverwacht aan. Dat kan voor mishandelde kinderen heel bedreigend zijn." Dan moet je dus wel eerst het vermoeden hebben dat er met het kind iets aan de hand is, kennis hebben van de tips én ernaar handelen. Wat nu als het niet-pluis gevoel de juf op school even in de steek laat? Begaat ze dan zonder het te willen een blunder?

Ik laat de tips nog eens op me inwerken, dat gaat goed, zo op een rijtje achter elkaar.
1. Wees oprecht.
2. Sluit aan bij het kind
3. Luister actief
4. Accepteer wat het kind zegt
5. Val de ouders niet af
6. Stel korte open vragen
7. Geef uitleg
8. Beloof geen geheimhouding

Gewoon acht kale tips. Zo vanzelfsprekend eigenlijk, dat het me meer een basishouding lijkt. Dus waarom zouden ze alleen nuttig zijn als een kind in de knel zit? Het zijn simpelweg gouden tips. Altijd. Voor ieder kind. Wel of niet in de knel. Gaat de drempel vanzelf omlaag als je iets moet bespreken als er iets aan de hand is. En bespaar je je die akelige misser bovendien.


N.B. Volg je mijn blog via de e-mail maar krijg je nooit updates? Vul dan opnieuw je adres in. De link werkt inmiddels wel.

Sneeuwpret

Sneeuw ligt er zat. In Oostenrijk dan, waar ik deze week vertoef. Lijkt de Nederlandse winter nog het meest op een kille lente, hier ligt het land bedolven onder een dikke vracht sneeuw. Soms met de gelaagdheid van een aardkorst, soms zo ijzig samengeperst dat deze blauw oplicht. Maar hoe haal je inspiratie voor een weblog uit sneeuw?

Erg ervaren ben ik nog niet, met ski’s. De vaste leraar van ons clubje is inmiddels tachtig en verkiest dit jaar zelf skiën boven lesgeven, anderen zijn voor de duvel niet bang en razen al dan niet ervaren de pistes af. Ik sluit me aan bij een klasje.

Daar staan we dan, op een rode piste, een behoorlijk steil stuk, te luisteren naar uitleg over het Alpinfahrverhalten. Ik dwaal af, het is een herhaling van de dag ervoor, nodig omdat er een nieuwe is. Mijn aandacht wordt getrokken door gekrijs.

Een paar meter verderop ligt een kind in de sneeuw, een wurm van een jaar of vier, gestoken in een roze pakje. De skietjes steken als een soort dakje in de lucht. Grote handen tillen het wicht op en zetten haar op de benen. Zodra ze staat glijdt ze naar voren en zet het weer op een gillen. Erg ver komt ze niet. Om haar middel zit een brede zwarte band en een koord. De vader houdt het lijntje kort. De moeder kijkt van een afstandje toe.

Ik heb met het kind te doen. Ze moet die berg af, zin of geen zin. Ze laat zich vallen, de vader trekt haar overeind. Ze stuitert en geeft zich, stevig aangegord, over. Uiteindelijk verdwijnt het drietal uit het zicht. Het tafereel doet me denken aan Richard Krajicek, aan de zusjes Williams. Aan gedreven vaders die willen dat hun kinderen groot worden in hun sport. Resultaat boven plezier.

Ik concentreer me weer op de les, hoch tief hoch tief. Stokken in de lucht, het gewicht van het ene been op het andere, korte bochten, blik naar het dal. Het gaat me best goed af. Zo is het leuk.