Wennen

Zien jullie ze ook onwennig zwerven op hun rammelige fietsen? Studenten bewegen zigzaggend en groepsgewijs door hun nieuwe stad, slaan onverhoeds af of veroorzaken opstoppingen, terwijl ze meer met elkaar dan met het verkeer in de weer zijn. Je moet extra alert zijn om niet tegen iemand aan te botsen. Dat duurt een tijdje, dan kunnen de nieuwelingen de routes dromen en gaan ze naadloos op in de alledaagse ongeordende massa verkeersdeelnemers. Of we zien het geklungel niet meer, dan kan ook. Totdat volgend jaar weer een nieuwe nieuwe fase aanbreekt.

Sommige signalen moeten uitdoven: het zou een mooie boel worden als er alleen maar nieuwe verkeersontwrichtende wielrijders bij zouden komen. Maar er zijn ook signalen die verdwijnen waar dat niet de bedoeling is. Waarbij aangepast gedrag geen teken van een oplossing is, maar van het verbloemen van iets anders. Of het afwijkende duurt zo lang dat het normaal wordt, waardoor de attentiewaarde verdwijnt.

In het verkeer, bijvoorbeeld. Ik leerde van mijn motorinstructeur de truc om ieder verkeersbord dat ik zag even hardop te noemen. Zo realiseerde ik me dat ik veel meer zag dan waar ik me bewust van was: een enorm aantal tekens, seinen, waarschuwingen. Het niet tijdig reageren op een signaal in het verkeer kan levensbedreigend zijn. Het niet tijdig reageren op een signaal van kindermishandeling eveneens.

Net zo talrijk en verschillend als de fietsers in Amsterdam zijn de mensen die signalen van kindermishandeling kunnen oppikken, als ze maar weten waar ze naar moeten kijken. Dat kijken is voor iedereen verschillend. Zie je kinderen regelmatig of zo nu en dan, ken je de ouders, weet je waar een kind woont, ga maar zo door. De klassenmentor, de buschauffeur, de zwembadinstructeur, de conciërge, ze hebben elk vanuit hun beroep en betrokkenheid een andere relatie met kinderen en kunnen dus andere zaken waarnemen en duiden.

Maar dan moet je wel leren wat je moet zien, de weg kennen. Zoals die nieuwe studenten de plattegrond van hun nieuwe stad in het hoofd en in de fietsroutine krijgen. Daarom is het fijn dat Augeo daar tools voor heeft. Met veel kennis van hen en een beetje hulp van anderen zijn er on-linecursussen ontwikkeld voor tal van beroepsgroepen. Want op de keper beschouwd is het gewoon een kwestie van leren, waarbij wat hulp van een wegenkaart, een instructeur of een cursus onontbeerlijk is.

Systemen

Na dagen waar alleen weermannen en droeve dichters van houden, was er dan toch een warme zondagzon en wemelde het van de wielrenners op de Limburgse wegen. Wat wil je. De vergezichten zijn ook hier adembenemend en de Schotse midges blijven je bespaard. Ik nam de les ter harte van Britse wielrijders en schakelde bergop een paar tandjes bij, naar een veel kleiner verzet dan ik tot dan gewend was. Met een verbluffend resultaat.

Zo dwalend in Nederlands-Belgisch grensgebied nam ik afscheid van de vakantie. Gedachten aan de afgelopen weken werden, soms bruut, verdrongen door die aan werk dat vanaf morgen weer voor me ligt. Een kleine 200 berichten wachten me op in de e-mailbox en daar zijn de Google-alerts, de nieuwsberichten, automatische meldingen en andere overbodigheden al uit gefilterd. Het aantal documenten dat ik moet lezen lijkt me op voorhand te veel en de uitnodigingen voor overleggen tollen over elkaar heen. Oef!

Systeem. Als chaos zich aandient verlang ik het meest naar systeem, naar ordentelijkheid. Of het nu gaat om agendabeheer of om complexe projecten: ik ben dol op schema's en overzichten, die bedoeld zijn om de chaos te beteugelen. Uit die overvolle brievenbus blijkt dat ik niet de enige ben die van systeem houdt. Ik kom oude en nieuwe stukken tegen met verwijzingen, handleidingen en gestructureerde adviezen.

Om het bij de aanpak van kindermishandeling te houden: het onderzoek van de Kinderombudsman naar preventie van kindermishandeling zit bij de mail. Tien punten waaraan een succesvolle aanpak moet voldoen. Het is lekker overzichtelijk, want ik herinner me van enkele jaren geleden nog de 55 punten van Jo Hermanns en de daaruit voortvloeiende Regionale Aanpak Kindermishandeling.

Ook stuit ik weer op de handreiking van de VNG, een geordende verzameling adviezen die ons tot een regionale aanpak moet brengen. Zelf werkte ik ooit mee aan de modelaanpak voor huiselijk geweld en kindermishandeling, die bouwstenen opleveren voor een succesvolle aanpak. Een onderzoek van de BMC-groep levert een matrix op van knelpunten en oplossingen.  Pakweg vijf systemen -en dat is geen uitputtende opsomming.

Het is zoeken naar de overkoepelende visie dan wel de onderlinge samenhang. Als we weer met onze regionale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling aan de slag gaan, sluit ik niet uit dat we op zoek gaan naar een nieuw alomvattend systeem.

Remlicht

Een brommend geluid wekt ons. Een gele helikopter hangt voor het raam van onze hut, ik kan de piloten zien. Even lijkt het erop, dat één van hen me toe gaat wuiven, maar dan zwenkt het toestel weg en verdwijnt uit het zicht. Meteen daarna verlegt het schip de koers naar een veld windmolens in zee. Zou het schip van zijn route zijn afgeweken en daarvoor gewaarschuwd?

Eenmaal in de haven maken we de spanbanden los en rijden de motoren het ruim uit. Het is weer even wennen aan rijden op Nederlandse bodem en aan rechts houden. De meer dan forse wind die ons in de flanken pakt doet niet onder voor die op het verre Isle of Lewis, waar mijn machine alsnog op een onverhoeds moment de bodem kuste.

Harde wind, regen en bochtige wegen, daar op Lewis, maar door mijn automatische transmissie kon ik de elementen en de wegen aan. Tot het ene moment van overmoed, waarin ik aangeboden hulp afsloeg en een onmogelijk steil heuveltje zelf nam. Ik denderde door de grasberm en eindigde op een zij. Stom. Met wat spierkracht van derden kwam de motor weer op zijn wielen en er leek verder niets aan de hand. Leek.

De voetrem bleek verbogen. Door een noodreparatie werd deze weer gangbaar, maar het remlicht deed het niet meer. Of deed het juist steeds. Ik wist het niet te beoordelen. Vanaf dat moment reed ik met een ander bewustzijn. Bracht ik mensen in gevaar als ik wilde remmen, zonder bijgeleverd lichtsignalen? Het duurde een dag voordat iemand bij een stoplicht me aansprak om me erop te wijzen dat mijn remlicht voortdurend brandde. Ik wist niks anders te bedenken dan schaapachtig te knikken.

Signalen zien en daarop adequaat reageren. Het blijkt telkens weer complex in de werkelijkheid. Een schel licht, dat maar niet dooft, het moet door honderden mensen zijn opgemerkt. Toch kreeg ik maar van één persoon een signaal dat er iets mis was. Veel anderen moeten het remlicht ook hebben gezien, zich erover hebben verwonderd. Misschien wilden wel meer mensen er iets van zeggen, maar waren de omstandigheden er niet naar, op een bochtige Schotse weg. En bood het wachten voor een stoplicht de juiste gelegenheid. Een gelegenheid die in ieder geval werd benut. Gelukkig maar, want helikopters bieden niet overal uitkomst.

Nat

De nieuwsberichten maken voortdurend melding van de Drumhead Service. Er volgt een documentaire over shells (granaten), waar een groot tekort aan is. In Gretna zijn duizenden vrouwen ingezet om die te produceren, restanten van de fabriek zijn nog altijd zichtbaar. Opnamen tonen gewonde soldaten op draagbaren, soms benen missend, armen en hoofd ingezwachteld. Het Verenigd Koninkrijk is in de ban van de Eerste Wereldoorlog, toen miljoenen via de loopgraven de dood zijn in gejaagd.

Al zappend, op het te zachte bed van onze Bed & Breakfast, komen de beelden voorbij. De kamer toont ook de aanblik van een slagveld. Op de verwarming hangen handschoenen, jassen hangen uit over stoelen, sokken liggen gespreid te drogen, uit de mouw van de regenjas loopt nog steeds een klein straaltje water. Tassen en koffers nemen de rest van de grond in beslag, je moet slalommen om in de badkamer te komen.

Het is dus nat, heel erg nat, in Schotland. En het ziet ernaar uit, dat dat nog een aantal dagen aanhoudt. De mindere kant van het motorrijden. Maar een voordeel heeft het ook. In onze kamer is het warm, er zijn zat stopcontacten en er is een wifi-verbinding die werkt. Er kan dus een aflevering van mijn blog komen.

Ik tik chlld abuse en Scotland in. Mijn zoekactie brengt me bij een website van de NSPCC. Het blijkt een centrale organisatie die zich inzet voor de aanpak van kindermishandeling, al kan ik de betekenis van de letters zo snel niet achterhalen. Wel valt vrijwel onmiddellijk mijn oog op The Underware Rule,  een manier voor ouders om ze te beschermen tegen misbruik zonder al te beladen termen op hen los te laten, zoals misbruik en seks.

Wat uitleg helpt. Talk about Pants, daar gaat het om, en dat alles wat zich onder je ondergoed bevindt van jou is. Ik beschrijf het wat krakkemikkig, handiger is om zelf het filmpje en de uitleg erover te bekijken. Vraag ik me alleen nog af of er in Nederland ook dergelijke instructief acrostichon te bedenken is...

Ideeën

De statistiekverslaving in mij steekt weer zijn kop op. Het komt door de vakantie. Het aantal pageviews  is de hele maand al lager dan me zint, ik loop achter op mijn doelstelling van 1000 gemiddeld per maand. Dus raadpleeg ik ijverig de statistieken, alsof ik door er vaker naar te kijken vanzelf het aantal lezers omhoog stuw. Niet dat het helpt. De teller van vandaag stond zojuist nog op 1.

Ik ben niet de enige die dagelijks naar cijfers kijkt. De Taskforce Kindermishandeling kan er vast ook wat van, maar dan om heel andere redenen. Voor de tweede keer organiseert de Taskforce in november een Week van Kinderen Veilig. Op een plattegrondje van Nederland is te zien hoeveel activiteiten er in die week staan gepland in elke provincie. Twee in Zuid-Holland en één in Noord-Brabant. De overige provincies dragen nog een maagdelijke 0. De campagne om in te schrijven is nog maar net gestart, maar een race om van die 0 af te komen sluit ik niet uit.

Een beetje competitie dus, die vooral winnaars moet opleveren. Omdat elke activiteit die bijdraagt aan het tegengaan en stoppen van kindermishandeling waardevol is. Eén Week als motor om de rest van het jaar op door te kunnen dieselen. Het barst immers van de energie als we onze collectieve creativiteit, betrokkenheid en moed aanwenden.

Nu gaat mijn dagelijkse werk niet over ideeën als tentoonstellingen, debatten, lancering van apps, ontbijten en zo meer. Het gaat wel over plannen maken in een taal die is doordesemd met termen als visie, ambitie, strategie en haalbare doelstellingen. Het gaat over sporen, randvoorwaarden, trekkers, verantwoordelijken en middelen. 'Voorlichting en preventie' is zo'n spoor. En 'Signaleren en melden'. Betekenisloos, zolang het alleen bij tekst blijft.

Zonder activiteiten en zonder mensen die de activiteiten uitvoeren kom je er niet. Zonder ideeën evenmin, want dan staat vernieuwing stil. Vernieuwing is nodig, omdat er nog altijd te veel mishandelde kinderen zijn. Alle inspanningen ten spijt, wat we doen is niet genoeg of niet goed of beide, anders hadden we minder mishandelde kinderen. Logisch, nietwaar?

Daarom is de Week van Kinderen Veilig een mooi initiatief. Omdat het nieuwe energie losmaakt, omdat het oproept tot activiteiten en daarmee ideeën genereert die bijdragen aan vernieuwing en aan een betere aanpak van kindermishandeling. En bovendien, zonder de Week van Kinderen Veilig was  mijn blog er niet geweest. Dat ik na de vakantie weer meer lezers gun, de dagteller staat intussen op 2....