Meester Bart

Mijn postvak leidt een eenzaam bestaan. Ik worstel me digitaal door het leven en moet mezelf er af en toe aan herinneren dat een van die opgestapelde plastic bakjes naast het kopieerapparaat mijn naam draagt. Soms vind ik er ook wat in, bovenop het stapeltje oude poststukken, want weggooien was nooit mijn sterkste kant. 

Laatst nam ik weer eens poolshoogte en vond een stukje uit een krant. Het bleek een column van Meester Bart, uit de Spits van 11 september. Een collega dacht dat het wel wat voor mij zou zijn. Ze had gelijk. "Levenslang" heet de column (die ook een digitale versie kent).  Meester Bart beschrijft wat hij ziet, signalen van kindermishandeling, bij leerlingen die niet naar huis willen. Hij belde ooit aan bij een leerling waar het geschreeuw van binnen tot buiten te horen was en toch niet werd opengedaan. 

Een docent die het ziet. Een docent die weet wat hij moet doen. Daar werd ik vrolijk van. Meestal is het tegengestelde aan de hand, is de vraag altijd: waarom komen er zo weinig meldingen uit het onderwijs? Maar meester Bart bood hoop. Totdat ik verder las en geraakt werd door het dilemma waarmee hij zichzelf opzadelde. Hij zag wat gebeurde en deed niets. Een onmogelijke positie, noemt hij het. Door opvattingen of ervaringen, door onwetendheid, door handelingsverlegenheid? 

Ik ga meester Bart niks verwijten. Het is roerend dat hij over zijn ervaringen schrijft. Je voelt het ongemak. Dat is wezenlijk, belangrijk. Maar gelijktijdig is het droevig. Want achter deze meester gaan tientallen, honderden, misschien wel duizenden meesters en juffen schuil, die hetzelfde meemaken en ook niet weten wat ze moeten doen en dát ze iets kunnen doen. Die bang zijn om fouten te maken en verlammen en worstelen met hun dilemma's. En daardoor de kinderen, die ze zo graag willen helpen, uit onbeholpenheid in de steek laten. Wat moet dat pijn doen.

We kunnen het wel mooi bedenken met de wet Meldcode en dat iedereen die kindermishandeling signaleert dat bespreekbaar moet maken. De werkelijkheid is vele malen weerbarstiger, dat blijkt wel. We verwachten grootse daden van mensen die niet toegerust zijn. We verwachten misschien wel het onmogelijke. Dat leert me dat er nog een lange weg te gaan is, die ermee begint mensen die in hun dagelijks werk met kinderen te maken hebben te ondersteunen, bij te spijkeren, te trainen. Zodat ze zich wel comfortabel voelen (ook deze week geleerd) om in actie te komen. Investeren in het onderwijs: ik ben er helemaal voor! Dankzij meester Bart. 

Fout voorbeeld

Wat kan een mens zich soms toch opwinden. Of laat ik het bij mezelf houden. Zo nu en dan spat het ongenoegen alle kanten uit, met wat krachttermen ondersteund. Dat had ik vroeger al en, hoewel milder nu, het blijft van tijd tot tijd de kop opsteken.

Vandaag ging ik ook weer lekker los, al was ik me bewust van de toch licht verbaasde blik van mijn gesprekspartners. Die overigens even later hetzelfde toontje meebliezen, ik verkeerde dus in goed gezelschap.

Maar wat moest er dan verketterd worden? Eigenlijk begon het heel onschuldig met een bericht over de app Info Delen (Apple of Google). Ha. Er is altijd veel te doen over het delen van informatie dus een behulpzame app was net wat ik zocht. De app biedt in overzichtelijke hoofdstukjes een handreiking om zorgvuldig informatie te delen. Voorbeelden ondersteunen de informatie. En juist één van die voorbeelden veroorzaakte mijn uitbarsting.

Het gaat om dit voorbeeld: "De kinderen van Y zijn getuigen van huiselijk geweld tussen Y en haar partner. Y weet dat dit geweld ook gevolgen heeft voor haar kinderen, maar Y slaagt er niet in haar kinderen voldoende te beschermen tegen dit geweld. Daarom heb ik haar gezegd dat ik een melding ga doen. Zij verzette zich hier heftig tegen. [...]"

Misschien is het voorbeeld in deze, nota bene door de rijksoverheid ontwikkelde, app ongelukkig gekozen en reageer ik te kort door de bocht. Maar de tekst staat er, en wat me eraan stoort is de enorme paradox die eruit spreekt.  Een moeder die van de ene kant klappen krijgt en van de andere kant de schuld. Alsof het haar niks kan schelen dat haar kinderen lijden. De impliciete beschuldiging is een vorm van oorzaak-gevolg denken. Terwijl in gewelddadige relaties doorgaans gedragspatronen verankerd zijn waarbinnen geen oorzaak en gevolg meer te ontdekken is.

Moeders ervaren deze paradox als de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de kinderen alleen op hun schouders geladen wordt en het aandeel van de partner buiten beschouwing blijft. En het is juist deze paradox waardoor moeders liefst mijlenver wegblijven van alles wat de naam kindermishandeling draagt, zeker meldpunten. Zo roept de ene paradox, die van de beschuldiging, de andere paradox, die van het ontwijken van vaak gewenste en noodzakelijke hulp, op.

Weinig effectief. Afijn, laten we het erop houden dat het gewoon een stom en ongelukkig gekozen voorbeeld is. En hopen dat de verder prima app als de wiedeweerga wordt aangepast.

Gouden tips

Nog nauwelijks is mijn blog aan de buitenwereld prijs gegeven of er plopt een herinneringsbericht op voor de volgende editie. Waar moet ik in hemelsnaam de tijd vandaan halen? Sinds de vakantie lijkt het of ik met een 2-0 achterstand door het leven ren, als target van een e-mailaanval en hijgend alle afspraken achterna. Die herinnering is de druppel, ik heb er even helemaal genoeg van.

Dat was vorige week en dus verscheen er geen nieuw bericht. Als bijkomend voordeel hoefde ik ook geen last te hebben van geen inspiratie. Een beetje yoga, een vleugje meditatie en een nachtje goed doorslapen deden de rest. Dat loonde, want zo maar midden in de week, stroomden ineens de 'gouden tips' binnen. Hoefde ik niks voor te doen, behalve dan die e-mailaanval te ondergaan.

In mijn blog Juryrapport maakte ik melding van de innovatieprijs aanpak kindermishandeling. De dag van de uitreiking leverde nog meer moois op, meldde het recente bericht van de organisatoren. Aan tafels discussiëren en dan één gouden tip leveren, was de vraag, met een rijke oogst als gevolg. Ook ik zat deze week aan tafel met mensen die met veel passie ideeën leverden voor een betere aanpak. En in noord, oost, zuid en west komen mensen bij elkaar om te brainstormen over hoe het beter kan. Kindermishandeling raakt velen.

Aan ideeën dus geen gebrek, onze creatieve hoofden weten er zat te bedenken. Soms is de tijd ergens rijp voor en dansen dezelfde ideeën in verschillende verpakkingen op alle tafels. Vinden we met zijn alle hetzelfde wiel uit en net allemaal een beetje anders. Andere ideeën lijken eeuwig de recyclingcyclus te kunnen doorstaan. Weer andere staan met twee benen in de digitale wereld. Al geldt voor ieder idee dat het geen zier helpt als het de status van idee niet ontgroeit.

Daarom stel ik graag mijn zo maar verworven lijstje gouden tips ter beschikking. De bedenkers zullen er vast niks op tegen hebben als hun geesteskinderen schaamteloos worden gekopieerd en toegepast.

Gouden tips

• Leg in de praktijk meer verbindingen en voorkom een versnipperde aanpak
• Sluit aan bij de (digitale) beleefwereld van kinderen/jongeren, leg contact en spreek hun taal
• Geef bekendheid aan jouw product bij landelijke organisaties (bijvoorbeeld VNG, Nji)
• Faciliteer d.m.v. een databank de initiatieven zodat deze bij elkaar kunnen komen, het bij elkaar bekend is en er meer van elkaar geleerd kan worden
• Organiseer de aanpak dicht bij (in de wijk waar kinderen wonen)
• Maak de kring om het kind breder als het gaat over veiligheid
• Zorg daar waar mogelijk dat ouders en kinderen samen praten over wat er is gebeurd
• Maak een platform vechtscheidingen zonder bobo’s en betrek jongeren daarbij
• Denk en handel altijd vanuit het kind
• Denk en zorg voor meer volume en een groter bereik
• In de beroepsopleidingen meer aandacht voor (signaleren) kindermishandeling

bron:Stade Advies