Moedig

'Moedig', zeiden de mensen in een volgepakt Paushuize in Utrecht. Het was een uitspraak tijdens de presentatie van het onderzoek "Doorbreken geweldspatroon vraagt gespecialiseerde hulp", van het Verwey-Jonker Instituut op 4 juni jl. Het onderzoek, naar de effectiviteit van de aanpak huiselijk geweld, was uitgevoerd in opdracht van de vier grote steden (de G4: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht). Moedig, dat de steden dat onderzoek hadden laten uitvoeren. En ja, ik voelde me -als een van de betrokkenen uit de G4- zeker vereerd met al die loftuitingen. Maar de echte moed, die zat elders.

Over een periode van anderhalf jaar voerden onderzoekers talrijke gesprekken met een grote groep gezinnen met kinderen, vanaf het eerste moment dat ze met hulpverlening in contact kwamen vanwege huiselijk geweld. Moedig waren daarom vooral al die moeders, soms vaders en veel kinderen die, ondanks heftige problemen, aan het onderzoek hebben meegewerkt en bereid waren zich tot drie keer toe te laten bevragen op van alles en nog wat: inkomen, stressfactoren, drankgebruik, ervaren geweld en ja, hoe vaak ze ook zelf de mist in gingen. En wat ze vonden van de ontvangen hulp en of het wel had geholpen. Daarom waren de hulpverleners die zich lieten bevragen minstens zo moedig, want het vergrootglas kwam ook op hun inspanningen te liggen.

Want tjonge -en dan kom ik bij de inhoud van het onderzoek: die uitkomsten vielen niet mee. Ik dacht dat ik wel aardig zicht had op wat er speelde. Maar als je in harde cijfers ziet, wat het verschil is tussen mensen die wel en niet blootstaan aan huiselijk geweld, dan schrik je je het apelazerus. Ga er maar aan staan: gemiddeld 126 geweldsincidenten per jaar per gezin. En de mate waarin kinderen last hebben van trauma's door het blootstaan aan geweld is wel een factor 10 hoger dan wanneer ze veilig kunnen opgroeien. Het goede nieuws was, dat na de interventies het geweld substantieel was afgenomen. Maar slecht nieuws was er ook: na anderhalf jaar was het geweld in 50% van de onderzochte gezinnen nog altijd onaanvaardbaar hoog. En dat is natuurlijk verre van effectief.

Behalve cijfers bevat het onderzoek ervaringen van de betrokken gezinnen en van hulpverleners. Wat vooral duidelijk wordt is hoe ontstellend complex het is om geweld goed aan te pakken en vooral kinderen weer een veilige jeugd te bieden. Er valt nog heel wat aan de aanpak te verbeteren, laten de aanbevelingen ons weten. Dat vraagt dan weer om onszelf de maat te nemen, ons af te vragen wat beter kan en daar dan ook met elkaar naar te handelen. En kijk, een beetje moed is dan nooit weg.